علوم اعصاب در کلاس درس
سردبیر پنداشت
آذر 9, 1401
150179
دانش‌آموزان از تفاوت‌های طبیعی در عملکرد مغز و رفتارهای عصب‌شناختی خود برخوردارند بنابراین مهارت‌ها و شخصیت‌های متفاوتی در زمینه تحصیل از خود نشان می‌دهند. با درک مراحل رشد و عملکرد مغز ما می‌توانیم درک بهتری از نقاط قوت و ضعف دانش‌آموزان در کلاس‌های درس، علاقمندی‌هایشان، سبک‌های یادگیری و خلاصه هر آنچه می‌تواند در تقویت محیط یادگیری به صورت مثبتی عمل کند، بیابیم.
توجه شما را به مصاحبه‌ای که با دکتر لوری دیساتلز محقق و نویسنده در حوزه علوم اعصاب، آسیب‌شناسی و آموزش استثنایی جلب می‌کنیم:
آموزش نحوه عملکرد مغز چه تاثیری بر رفتار دانش‌آموزان دارد؟
وقتی ما به دانش‌آموزان در مورد عملکرد آمیگدلا، هیوکمپ، انعطاف عصبی و قشرمخ پیشانی می‌آموزیم، به مغز جنبه‌ی علمی می‌بخشیم که بر رفتار آنها تاثیر می‌گذارد. بسیاری از دانشجویان در دانشگاه‌ها به من می‌گویند که ای کاش در زمانی که دبیرستان می‌رفتند در مورد این چیزها می‌دانستند زیرا در آن دوره آنها فکر می‌کنند مشکل از آن‌هاست و رفتار نامناسب و منفی از خود بروز می‌دهند در حالی که اگر دانش‌آموزان با جنبه علمی پشت نقاب رفتار ظاهریشان آشنا باشند می‌توانند درک کنند که بسیاری از حالات، رفتارها و احساسات منفی امروزشان، یک مشکل سخت‌افزاری است که راه حل سخت‌افزاری مخصوص به خودش را لازم دارد.
به نظر شما چه روش‌هایی برای آموزش عملکرد مغز به دانش‌آموزان وجود دارد؟
البته که منابع بسیار زیاد مفیدی وجود دارد اما مهم‌تر از همه این است که ابتدا سعی کنیم حال و هوای دانش‌آموزان را درک کنیم برای مثال کمی وقت بگذاریم و در مورد لباس‌هایی که می‌پوشند، موسیقی و آهنگ‌هایی که می‌پسندند، و کارهایی که دوست دارند در تعطیلات آخر هفته انجام داهند، اطلاعات کسب کنیم تا با روحیات و عادات نسلی آنها آشنا شویم.
در کنار این مجموعه‌های ویدئویی زیادی هستند که می‌توانند استفاده شوند از جمله سری انیمیشن‌های مغز سنتیس که کلیپ‌های کوتاهی هستند که در مورد عملکرد مغز و اعصاب صحبت می‌کنند. همچنین مجموعه بازی‌های مغز که توسط نشنال جغرافی پخش می‌شود می‌تواند منبع خوب و مفیدی باشد.
چه راه‌هایی برای کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) برای دانش‌آموزان و معلمان وجود دارد؟
اول خوب است دقت کنیم که معلم‌ها موضوعات زیادی برای استرس دارند. مسائلی همچون حقوق و دستمزد عادلانه، برنامه درسی فشرده، دستیابی به معیارهای آموزشی تعیین شده، ارتباط با دانش‌آموزانی با نیازها و روحیات بسیار متفاوت و … بنابراین حتی در صورتی که معلم‌ها دانش کافی را در مورد عملکرد مغز داشته باشند، کنترل عوامل استرس‌زا برایشان بسیار دشوار خواهد بود.
اما با این حال برای کاهش سطح کورتیزول، شما می‌توانید 10 بار نفس عمیق بکشید، کمی قدم بزنید، یا لااقل بایستید و نفس عمیق بکشید. نیازی به تاکید ندارد که دانش‌آموزان در درک روابط و علائم غیرکلامی بسیار زیرک هستند و حتی اگر شما ظاهرا لبخندی بر لب داشته باشید آنها به سرعت و دقت می‌توانند احساس واقعی شما را در پست آن لبخند ظاهری کشف کنند. بنابراین چند دقیقه به خودتان مهلت بدهید حتی در کلاس درس و جلوی بچه‌ها، اگر حس می‌کنید بیش از حد مضطرب و پریشان هستید، بایستید و نفس عمیق بکشید این می‌تواند به دانش‌آموزان نیز این را بیاموزد که می‌توانند وقتی بیش از حد استرس دارند، کمی مکث کنند و بعد از اینکه خودشان را بازیافتند تمرکزشان را مجددا بر بخش لوب پیشانی مغزشان قرار دهند و سراغ چالش پیش روی‌شان بروند.
خوبی آموزش دانش‌آموزان در مورد آناتومی و عملکرد مغز این است که شما می‌توانید مستقیما به آن نگاه کنید و بگویید” الان نمی‌توانم جوابت را بدهم چون حالا امیگدلای مغزم فعال است” بسیاری از معلم‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند به نتایج ثبت آن اشاره کرده‌اند از جمله اینکه وقتی دانش‌آموزان می‌آموزند که هورمون کوتیزول با بافت مغز آنها چه می‌کند و چگونه یک نفس عمیق یا تحرک می‌توانند میزان آن را در مغز دوباره کنترل کند، بهتر می‌توانند با شرایط سخت و استرس‌زا در کلاس‌های درس یا امتحانات کنار بیایند”
