کتاب: فرهنگ آموزشی ژاپن
سردبیر پنداشت
آبان 22, 1401
80252
عنوان: فرهنگ آموزشی ژاپن – مقایسه الگوی آموزش و مدرسه‌داری ژاپن و امریکا
نویسنده: ریوکوتسونه یوشی
مترجم: ابوالفضل بختیاری -علیرضا رضایی-سحر آقایی جم
ناشر: آوای نور
قیمت ۴۴۰۰۰
کتاب فرهنگ آموزشی ژاپن که الگوی مدارس ژاپنی را در مقایسه با الگوی امریکایی معرفی می‌نماید در نوع خود کتاب قابل توجهی است. شما به عنوان کسی که در سیستم آموزشی ایران تحصیل کرده و بزرگ شده‌اید تقریبا در هر بند یا حتی هر جمله از کتاب، چیزی برای غافل‌گیر شدن پیدا خواهید کرد. مدارس ژاپنی آن چنان با تصویر خو گرفته‌ی ما از آموزش و پرورش متفاوت است که گاهی ممکن است تصور کنیم مشغول خواندن کتابی در مورد ساکنین مریخ هستیم.
مدارس منظم، خلاق، با کیفیت و همگانی از مهم‌ترین خصوصیاتی است که مدارس ژاپنی را در صدر جدول نظام‌های آموزشی برتر جهان قرار می‌دهد. عدالت آموزشی و دسترسی دانش‌آموزان از فقیر و غنی به آموزش با کیفیت و نسبتا برابر ویژگی بارز نظام آموزشی ژاپن است. مهم‌ترین خصیصه‌ی فرهنگ آموزشی این کشور نیز برگرفته از فلسفه آموزشی کل‌نگر (holistic approach) است که آموزش را نه صرفا آموختن سواد خواندن و نوشتن و محاسبات ریاضی بلکه تربیتی همه‌جانبه و انسان‌ساز می‌داند. به این ترتیب مدارس ژاپنی علاوه بر پرداختن به علوم و فنون برخلاف بسیاری از کشورهای جهان و حتی نظام‌های آموزشی در کشورهای پیشرفته، کل وجود و شخصیت دانش‌آموزان را هدف تعلیم و تربیت قرار می‌دهند بنابراین برنامه آموزشی آنها علاوه بر تدریس علوم و ریاضی و هنر، به صورت جدی درگیر فرهنگ‌سازی، کسب مهارت‌های اجتماعی، احترام به ارزش‌های اخلاقی، راه و رسم رفتار شهروندی و پاسداشت سنن کهن ملی در عین روزآمدی و پیشگامی علمی و فنی است.
موردپژوهی‌ها و مطالعه تطبیقی مدارس ژاپنی و امریکایی تصویر واضح‌تری از آنچه فلسفه و روش‌های آموزشی در این دو کشور پیشرفته در حال تعلیم و تربیت نسل جوان خود هستند فراهم می‌کند. با این حال نقطه ضعف این کتاب نیز قدیمی بودن آن است با اینکه چاپ اول و دوم کتاب به ترتیب ۱۳۹۷ و ۹۸ بوده اما اصل کتاب مربوط به سال ۲۰۰۱ است و بسیاری از چالش‌هایی که در نتیجه ورود تکنولوژی، اینترنت و البته سایر مسائل روز که ممکن است بر هر دو نظام آموزشی موثر بوده باشند، در این کتاب مورد بحث قرار نمی‌گیرند.
با این حال قدیمی بودن کتاب چیزی از ارزش آن برای برنامه‌ریزان، کنشگران و علاقمندان مطالعه نظام‌های آموزشی و بررسی روش‌های مختلف یاددهی و یادگیری نمی‌کاهد و همچنان می‌توان آن را به عنوان کتاب خوبی برای معلمان، مدیران، سیاستگذاران و البته سایر علاقمندان در نظر گرفت.
