دوست پیدا کنید تا سالم بمانید

لیندا دنورث، نویسنده کتاب‌های علمی در اثر جدید خود به نام «دوستی: تکامل، زیست‌شناسی و اثر شگفت‌انگیز پیوندهای بنیادین زندگی» معتقد است ما باید دوستی‌های خود را جدی بگیریم چرا که ارتباطات اجتماعی نقش حیاتی و مهمی را در سلامت جسم و روان ما باقی می‌گذارند.

هر کسی به طور متوسط با چهار نفر رابطه نزدیک دارد برخی دیگر نهایتا با شش نفر یا بیشتر. جالب اینکه اثر همین ارتباطات نزدیک با آدم‌ها نه تنها در تمام ابعاد زندگی اجتماعی انسان اثرگذار است بلکه بر سیستم ایمنی و قلب و عروق نیز تاثیر دارد.

در اینجا مصاحبه‌ای را با خانم دنورث در مورد اهمیت ارتباطات انسانی و دوستی‌ها می‌خوانیم:

بزرگترین باور غلط در مورد دوستی چیست؟
افراد کمی هستند که می‌پذیرند دوستی بر سلامت انسان اثر می گذارد. دوستی عملکرد قلب و عروق، سیستم ایمنی، خواب و کارایی ذهن را بهبود می‌بخشد. عجیب است که ارتباطات انسانی می‌تواند بر عملکرد بدن حتی برای مقابله با ویروس‌ها و بیماری‌ها هم اثرگذار باشد. تنهایی نه تنها یک وضعیت روانی دشوار است بلکه موجب افت توان و کارایی دستگاه‌های مختلف بدن می‌شود. ممکن است هنوز عده‌ای تصور کنند که برای موفقیت در این جهان باید مدام در رقابت باشند اما جالب است که آن چیزی که ما را نجات خواهد داد، دوستی‌ها و ارتباطات ما با انسان‌های دیگر است.

آیا دوستی تنها مختص انسان‌ها است؟
زیست‌شناسان تکاملی دریافته‌اند که دوستی بین انواع مختلف موجودات زنده به نحوی وجود دارد برای مثال بین دولفین‌ها، فیل‌ها، اسب‌ها، گورخرها، کفتارها و دیگر انواع حیوانات. حتی مغز ماهی‌ها هم وقتی در بین انواع ماهی‌های دیگر، جنس شبیه خود را می‌بینند، واکنش‌هایی شبیه مغز انسان نشان می‌دهند. به این ترتیب روشن می‌شود که دوستی و ارتباط موضوعی تنها مختص فرهنگ و زبان انسان نیست و در گستره وسیع‌تری از موجودات زنده نیز وجود دارد.

آیا پیوند‌ دوستی با پیوند عاشقانه یا پیوندهای خانوادگی تفاوت دارد؟
انسان‌ها معمولا فاصله‌ای را بین دوستان و معشوق خود قائل هستند با این حال این علم تازه‌ای است که هنوز همه چیز در آن کاملا روشن و تعریف نشده است. اما به نظر می‌رسد دوستی رابطه‌ی بنیادینی است که دیگر ارتباطات عمیق انسانی را در دل خود جای می‌دهد. وقتی به معنای دوستی فکر می‌کنیم حس خوب و مثبتی می‌یابیم، دوستی به معنای همکاری و تعامل و اعتماد مقابل است. بنابراین ممکن است این احساسات را با همسر، خواهر و بردار یا خویشاوندان خود نیز تجربه کنید. در واقع آنچه اهمیت دارد کیفیت پیوندهای انسانی نیست و نه ریشه و تبار آنها.

آیا جنسیت در دوستی نقش دارد؟
به طور معمول گفته می‌شود که زنان دوستی چهره به چهره و مردان دوستی شانه به شانه دارند. به عبارت دیگر زنان ترجیح می‌دهند با دوستانشان معاشرت و صحبت کنند اما مردان به کسی دوست می‌گویند که با همراهی او کاری را انجام می‌دهند مثلا هم‌بازی یا هم‌سفر هستند.

یک فصل از کتاب شما به ارتباطات اجتماعی در دوره دبیرستان مربوط است. به نظر شما این تحقیقات چگونه بر طرز تفکر شما در نقش والدین تاثیر می‌گذارد؟
دوره اول دبیرستان (مقطع مدرسه راهنمایی) یکی از حساس‌ترین دوره‌ها در مراحل رشد کودکان است. نوجوانان در این مرحله ارتباطات عمیقی را با دوستان‌شان شکل می‌دهند. علاقه نوجوانان به دوستان‌شان و تمایل‌شان برای وقت‌گذراندن با آنها برای اکثر والدین و معلم‌ها قابل درک نیست و حتی گاه ترسناک به نظر می‌رسد. اما باید به عنوان بزرگتر‌های بچه‌ها یادمان باشد، خیلی از محدودیت‌هایی که تا پیش از این برای ارتباط فرزندمان با دوستانش قائل بودیم، در این دوره زمانی خاص، تا حد ممکن باید لغو کنیم و تساهل بیشتری نسبت به دوستی و ارتباط نوجوانان با یکدیگر قائل شویم. البته که این به معنای رها کردن آنها و بی‌توجهی به معیارهای انتخاب دوستان خوب نیست.آیا شبکه‌های اجتماعی به نفع یا به ضرر دوستی‌ها هستند؟
دوستی مسئله ارتباط و تعامل است حال اگر این دوستی از طریق اینترنت و شبکه‌های مجازی تامین شود، جای اشکالی نیست. قسمت بد قضیه آن جایی است که به جای ارتباط چهره به چهره و معاشرت از نزدیک، باید به صفحه تلفن همراه یا کامپیوتر خود خیره شوید. وقتی به صورت دوست‌تان در عالم واقع نگاه می‌کنید مغزتان متفاوت از زمانی که به چره او روی نمایشگر نگاه می‌کنید، واکنش نشان می‌دهد. با این حال اگر دوستی در عالم واقعیت و یا در دنیای مجازی شکل گرفته و ادامه یابد، خود انسان بهترین کسی است که تشخیص دهد آن دوستی، واقعی است و تمام شرایط لازم را دارد یا خیر.آیا در جامعه ما، دوستی یک امر بدیهی و کاملا پذیرفته شده است؟
ما همه دوستی را می‌شناسیم اما به اندازه کافی برای آن ارزش قائل نیستیم. فکر می‌کنیم داشتن دوست، جالب و مفرح است اما وقتی سرمان شلوغ است اولین کاری که می‌کنیم قطع ارتباط با دوستان‌مان است. زندگی امروز ما با موفقیت تعریف می‌شود بنابراین ما در راه موفق شدن که احتمالا به معنای رسیدن به یک مدرک تحصیلی عالی، پول و شغل سطح بالاست، دوستان خود را فراموش می‌کنیم یا برایشان وقت نمی‌گذاریم و حتی آنها را مزاحم قلمداد می‌کنیم.

منبع: آموزمگ: دوست پیدا کنید تا سالم بمانید